Przekonałam się już przy okazji powieści "Cudowny chłopak" oraz "Pony", że R. J. Palacio potrafi tworzyć historie, które trafiają mi do serca. A jednak pamiętam, że nie zdecydowałam się na lekturę "Białego ptaka", gdy został wydany kilka lat temu w formie graficznej, bo miałam wrażenie, że zbyt wiele kiedyś czytałam literatury wojennej i niezwykle przejmujących obozowych wspomnień, by fikcja literacka związana z tym okresem historii zdołała mnie poruszyć. I nadal z dużą ostrożnością podchodzę do takich książek, ale postanowiłam jednak dać tej opowieści szansę.

Julian, który odegrał pewną rolę w "Cudownym chłopaku", przygotowuje projekt na lekcję historii, polegający na napisaniu o kimś, kogo zna. Jego wybór pada na babcie, która opowiada mu o swoim dzieciństwie i wydarzeniach z czasów II wojny światowej. To wtedy młodziutka Sara Blum mieszkająca we Francji zderza się z rzeczywistością, w której ani ona, ani jej rodzice, ani wiele innych osób nie było już bezpiecznych. W kryzysowej sytuacji pomocną dłoń wyciąga do niej chłopiec, którego imienia nie mogła sobie nawet przypomnieć, mimo że przez kilka lat siedziała obok niego w klasie... To Julien (i jego rodzice również) stanie się jej światłem w ciemności, okazując jej dobroć, której sam często nie doświadczał.

Trochę żałuję, że nie mogę porównać tej historii z wersją graficzną, którą wcześniej stworzyła R.J. Palacio, bo to od niej wszystko się zaczęło. To na jej podstawie powieść, którą dziś trzymam w rękach, napisała Erica S. Perl. Co ciekawe, jej styl mocno kojarzył mi się z tym, który bez wahania przypisałabym autorce "Cudownego chłopaka" i gdyby nie było tej informacji w książce, to pewnie zastanawiałabym się, kto właściwie odpowiada za wersję powieściową "Białego ptaka". To chyba oznacza, że panie naprawdę dobrze się ze sobą zgrały, współpracując przy tej historii.

Staram się nie porównywać "Białego ptaka"  z wojennymi historiami, szczególnie w formie wspomnień, które znam i które mają niejednokrotnie taką siłę rażenia, że trudno jest się po tym pozbierać. W tym zestawieniu bowiem powieść ta byłaby tylko takim powierzchniowym dotknięciem tematu. A ja wolę patrzeć na nią jak na dobry wstęp, szczególnie dla nastoletnich czytelników, do poznawania realiów tamtych czasów, pewien wycinek, który wzbudza na tyle dużo emocji, że może stanowić zachętę do pogłębiania wiedzy, do szukania dalej, do odkrywania kolejnych warstw. I pod tym kątem ta historia zdecydowanie się sprawdza.

Poza tym jest w relacji Sary i Juliena coś, co mimowolnie wywołuje taką czułość w sercu i chęć przebywania z nimi. A najlepiej rozłożenia ochronnego parasola, który by sprawił, że wszystko skończy się dobrze. Przywiązałam się do tej dwójki, przeżywałam z nimi nową rzeczywistość, do której musieli się dostosować. A przesłanie - niby proste, niby oczywiste - jak ważna jest życzliwość i dobroć i dostrzeżenie drugiego człowieka - uważam za cenne i warte powtarzania na różne sposoby. "Biały ptak" to historia, która zdołała  w różnych momentach chwycić mnie za serce i mam przeczucie, że zostanie mi w pamięci na dłużej.

"Mogli mnie zmusić, żebym się ukrywała, lecz nie mogli ograniczyć swobody mojej wyobraźni". (s. 119)

"(...) nie możemy czekać na cud. Zło zostanie powstrzymane tylko wtedy, gdy dobrzy ludzie postanowią położyć mu kres". (s. 165)

"(...) dobroć wymaga odwagi. Ale bywają czasy, gdy okazując dobroć, można zapłacić najwyższą cenę: cenę własne wolności, a nawet życia.  W takich czasach dobroć jest cudem. Staje się wszystkim. Światłem w ciemności. Istotą człowieczeństwa. Nadzieją". (s. 244)

 Inne książki R. J. Palacio na K-czyta